JESTEM PODEJRZANYM – CO ROBIĆ?
W naszym życiu zdarzają się sytuacje, gdy na skutek działania, czy to naszego, bądź też innych osób, lub też zupełnie przypadkowo, wzbudzamy zainteresowanie organów ścigania. Przy zaistnieniu takich okoliczności zawsze powinno się interweniować. Nasza bierność w przypadku bycia podejrzanym może nam tylko zaszkodzić. Dlatego też tak ważna jest znajomość naszych praw i obowiązków dotyczących padających na nas podejrzeń, jak również wiedza o czynnościach jakie mogą być wobec nas prowadzone. Powinniśmy także znać granice potencjalnego ograniczania naszych swobód obywatelskich, a także granice działania organów ścigania przy dokonywaniu wszelkich czynności wobec naszej osoby. Czas gra zawsze na Twoją niekorzyść. Im szybciej podejmiesz decyzje o konkretnym działaniu, celem ochrony swoich praw, tym łatwiej będzie bronić Twojego interesu, zarówno Tobie jak również Twemu obrońcy.
Za podejrzanego uważa się osobę, której zostały przedstawione zarzuty przez policjanta, bądź prokuratora, jak również osobę, która została przesłuchana w charakterze podejrzanego przez te organy. Od podejrzanego należy odróżnić osobę podejrzaną. Osoba podejrzana, to taka, którą podejrzewa się o popełnienie przestępstwa, prowadzone są wobec niej jakieś czynności, niemniej jednak nie zostały przedstawione jej żadne zarzuty, jak również nie została przesłuchana w charakterze podejrzanego.
Pierwszą i najważniejszą zasadą, którą trzeba się kierować w przypadku bycia zarówno podejrzanym, jak również oskarżonym, czy tymczasowo aresztowanym jest prawo do obrony i odpierania oskarżeń/podejrzeń nam zarzucanych. Nigdy nie słuchaj, gdy ktoś mówi Ci, że nie masz żadnych praw, albo straszy Cię poważnymi konsekwencjami w przypadku nieprzyznania się do winy. Pamiętaj, że tak długo, jak Twoja wina nie zostanie stwierdzona prawomocnym wyrokiem Sądu, tak długo korzystasz z domniemania niewinności. Twoim prawem, a wręcz obowiązkiem jest bronić swojego dobrego imienia oraz swoich racji i nikt nie może Cie w tym zakresie ograniczać! Twoje prawo do obrony zostało wprost wyrażone w Konstytucji RP (art. 42 ust 2). Wynika z tego nie tylko możliwość samodzielnego sprawowania obrony, ale również korzystanie z pomocy adwokata.
O CZYM NALEŻY ZAWSZE PAMIĘTAĆ W NAGŁYCH WYPADKACH:
Nigdy nie przyznawaj się do stawianych Ci zarzutów. Jest to Twoje podstawowe prawo i broń przed niesprawiedliwymi oskarżeniami. Pamiętaj, że brak przyznania się nie powoduje dla Ciebie negatywnych konsekwencji. Zawsze możesz potem jeszcze zweryfikować swoje stanowisko w tej kwestii.
Często zdarza się, że pod wpływem nagłego wzburzenia, jakim z pewnością jest przesłuchanie w charakterze podejrzanego, zdarza nam się stracić panowanie nad sobą i powiedzieć coś czego normalnie byśmy nie powiedzieli, a nawet przyznać się do zrobienia czynu którego nie popełniliśmy. Pamiętaj, że Twoim elementarnym prawem, jako osoby podejrzanej jest prawo odmowy zeznań.
W każdym momencie masz prawo domagać się umożliwienia Ci kontaktu z adwokatem, czy to bezpośrednio czy też za pośrednictwem telefonu. Zawsze warto skonsultować swoją sytuacje z adwokatem, który ma doświadczenie w podobnych sprawach i wiedze w zakresie możliwych rozwiązań problemu.
Pamiętaj, że to Twój interes jest najważniejszy i to o Twoje życie chodzi, dlatego też nie staraj się nikomu własnym kosztem pomagać, czy też ułatwiać pracy w trakcie przesłuchiwania Cie w charakterze podejrzanego.
O toczącym się postępowaniu przygotowawczym i fakcie bycia podejrzanym dowiadujemy się przeważnie na skutek skierowanego do nas wezwania do stawienia się na przesłuchanie w charakterze podejrzanego. Niezależnie od tego czy wiesz czego dokładnie dotyczy sprawa – zawsze warto skontaktować się telefonicznie z odpowiednią jednostką policji czy też prokuratury i dowiedzieć się z jakiego rodzaju sprawą mamy do czynienia. Dobrze jest też potwierdzić swój udział w postępowaniu jako właśnie podejrzanego. Policjanci oraz prokuratorzy także są ludźmi i nie raz zdarzało się, że osoba w ogóle nie związana z daną sprawą była wzywana w charakterze podejrzanego.
Następnym krokiem, jaki warto podjąć przed rozpoczęciem przesłuchania jest zrobienie rozeznania. Dobrze znać swoje prawa i obowiązki. Jeśli czytasz ten artykuł – jesteś na dobrej drodze, aby uzyskać niezbędną wiedzę w tym zakresie.
WNIOSEK O SKAZANIE BEZ ROZPRAWY (ART. 335 K.P.K.)
Co do zasady, zadaniem zarówno prokuratora, jak również przesłuchujących Cie funkcjonariuszy policji będzie próba wykazania, że jesteś właśnie tą osobą, której szukają. Dlatego też możesz spotkać się z sugestiami, iż przyznanie się do winy będzie dla Ciebie rozwiązaniem najkorzystniejszym, że dalsze prowadzenie postępowanie przygotowawczego może Ci tylko zaszkodzić, natomiast teraz masz jedyną szansę przyznania się do winy ,,na korzystnych warunkach”. Nic bardziej mylnego. Na każdym etapie postępowania przygotowawczego dysponujesz prawem do złożenia wniosku o skazanie bez rozprawy (art. 355 k.p.k.), jednak korzystanie z tej możliwości powinno być zawsze poprzedzone całościowym zapoznaniem się z zebranym już w sprawie materiałem dowodowym. Prokurator przesyłając do sądu akt oskarżenia, może do niego dołączyć dodatkowo taki wniosek, zawierający także propozycje uzgodnionych z oskarżonym kar lub środków karnych.. Aby można było skutecznie wnosić o skazanie bez rozprawy, musi był łącznie spełnionych kilka przesłanek:
oskarżonemu przypisane jest popełnienie występku,
okoliczności popełnienia przestępstwa nie mogą budzić wątpliwości,
postawa oskarżonego wskazuj, że cele postępowania zostaną osiągnięte.
Jeżeli powyższe warunki są spełnione, a zebrany materiał dowodowy oraz wyjaśnienia oskarżonego nie budzą wątpliwości, nie przeprowadza się już żadnych czynności dowodowych w postępowaniu przygotowawczym.
WNIOSEK O WARUNKOWE UMORZENIE POSTĘPOWANIA (ART. 336 K.P.K.)
Należy wskazać, iż wobec Twojej osoby, zarówno prokurator jak też funkcjonariusz policji, mogą wystąpić z wnioskiem do Sądu o warunkowe umorzenie postępowania ( zgodnie z art. 336 k.p.k.). Niestety, informacja o takiej możliwości bardzo rzadko dociera do podejrzanego. Aby można było starać się o skorzystanie z tej instytucji, często wystarczy, że czyn o który jesteś podejrzewany nie jest nadto szkodliwy, okoliczności w jakich doszło do jego popełnienia nie budzą wątpliwości, natomiast Twoje dotychczasowe zachowanie pozwala sądzić, że nie będziesz łamał prawa w przyszłości i co najważniejsze – nigdy przedtem nie byłeś karany. Jako podejrzany, powinieneś pytać o możliwość właśnie takiego rozwiązania sprawy. Jest to o tyle ważne, że warunkowe umorzenie postępowania nie jest skazaniem.
Zgodnie z danymi opublikowanymi przez Prokuraturę Generalną, z instytucji warunkowego umorzenia postępowania w 2014 roku skorzystało 26 161 podejrzanych. ( źródło: PG-P1K SPRAWOZDANIE z działalności powszechnych jednostek organizacyjnych prokuratury w sprawach karnych za rok 2014)
NIEZBĘDNIK PODEJRZANEGO:
w każdym czasie możesz starać się o uzyskanie zgody prowadzącego na wgląd do akt postępowania( z możliwością odmowy) (art. 156 k.p.k.),
masz prawo do zaznajomienie na żądanie z materiałem dowodowym kończonego dochodzenia/śledztwa (art. 321 k.p.k.)
zawsze możesz złożyć stosowne wyjaśnienia(art. 300 k.p.k.),
masz prawo odmówić składania wyjaśnień, możesz także nie odpowiadać na konkretne pytania bez podawania przyczyny (art. 300 k.p.k.),
możesz składać wnioski dowodowe (art. 300 k.p.k.),
możesz żądać zapoznania się z materiałami postępowania po jego zakończeniu (art. 300 k.p.k.),
masz prawo żądać przesłuchania z udziałem Twojego obrońcy (art. 301 k.p.k.),
masz prawo do znajomości zarzutów, jakie powinny być Ci przedstawione ( art. 313 § 1 i 2 k.p.k.),
masz prawo do doręczenia Ci postanowienia o powołaniu biegłego i zapoznanie się z opinią eksperta ( art. 318 k.p.k.).
Zobacz więcej: