Ile kosztuje sprawa o rozwód/ separację?

Składając pozew o rozwód lub wniosek o separację należy uiścić opłatę wynoszącą 600 zł, która jest stała. Jej wysokość jest niezmienna niezależnie od tego czy składamy pozew bez orzekania o winie czy z orzeczeniem o winie. Nie wypływają na to również okoliczności dotyczące tego ile mamy dzieci i jakiej kwoty alimentów żądamy.

Opłata od pozwu może być uiszczona na trzy sposoby:

  • w znakach opłaty skarbowej- dostępnych w Sądzie, które trzeba przykleić na pozew,
  • w kasie Sądu Okręgowego, w którym pozew będzie składany, razem z dowodem wpłaty,
  • przelewem na konto Sądu Okręgowego, do którego będzie złożony pozew, właściwy numer konta bankowego dla konkretnej sprawy znajduje się na stronie danego Sądu. Dowód uiszczenia opłaty należy dołączyć do pozwu.

Osoba, która składa pozew znajduje się w trudnej sytuacji materialnej może starać się o zwolnienie od opłaty od pozwu. W tym wypadku do pozwu dołącza się oświadczenie o stanie rodzinnym i majątkowym, w którym udowodni, iż opłata sądowa znacząco pogorszy jej status materialny. W oświadczeniu należy uwzględnić wszystkie dochody i wydatki poparte odpowiednimi dokumentami. Zwolnienie od opłaty jest możliwe w całości lub części.

W przypadku postanowienia zwalniającego tylko z części opłaty lub odmawiającego zwolnienia od opłaty przysługuje zażalenie do Sądu Apelacyjnego za pośrednictwem Sądu Okręgowego który je wydał,  zażalenie należy złożyć w terminie 7 dni od dnia otrzymania postanowienia wspomnianego powyżej.

Wniosek o zwolnienie od kosztów jak i zażalenie na niekorzystne postanowienie nie podlegają opłacie.

W trakcie trwania sprawy mogą się pojawić obok opłaty od pozwu również inne koszty. Zazwyczaj do dodatkowych kosztów rozprawy wliczamy ewentualną opinię Rodzinnego Ośrodka Diagnostyczno-Konsultacyjnego czy też zlecenie przeprowadzenia wywiadu środowiskowego kuratorowi. Na powyższe czynności Sąd zazwyczaj żąda wpłacenia zaliczki. Sąd decyduje czy uiścić ją musi strona wnioskująca o przeprowadzenie dowodu czy też obie strony.
Po uprawomocnieniu się wyroku w którym Sąd orzekł rozwód bez orzekania o winie, zwraca się połowę kwoty którą wcześniej wpłaciła osoba wnosząca pozew.

W toku sprawy można złożyć również wniosek o udzielenie zabezpieczenia. Jeśli taki wniosek złoży strona już w pozwie o rozwód, wówczas nie podlega on opłacie.
Może on dotyczyć m.in.: wspólnego mieszkania bądź pobytu dziecka do momentu zakończenia rozprawy, alimentów, kontaktów z dzieckiem. Opłata od wniosku o zabezpieczenie złożonego w innym piśmie niż pozew o rozwód wynosi 40 zł.

Jakie dokumenty należy przygotować w sprawie o rozwód/separację?

Niezbędne dokumenty, które należy dołączyć do pozwu o rozwód lub separację to:

  • odpis skrócony aktu małżeństwa,
  • odpis lub odpisy skrócone aktów urodzenia wspólnych dzieci stron, które nie ukończyły 18 lat.

Innymi ważnymi dokumentami, które warto dołączyć do pozwu o rozwód lub separację są:

  • zaświadczenie o zarobkach,
  • wykaz najważniejszych miesięcznych opłat (np. czynsz, prąd, internet, telefon, raty) z dowodami wpłat,
  • spis miesięcznych kosztów utrzymania dziecka,
  • rachunki potwierdzające wydatki na dziecko,
  • dowody dokumentujące winę męża/żony

Pozew o rozwód/separacje należy złożyć do właściwego Sądu w dwóch egzemplarzach. Do każdego z nich należy dołączyć takie same załączniki. Jeden egzemplarz zostaje w aktach sądu, a drugi doręczany jest współmałżonkowi.

Kiedy można domagać się rozwodu?

Trwały i zupełny rozkład pożycia małżeńskiego, jest podstawą do orzeczenia przez Sąd rozwodu. Określenie trwały nie jest tożsame ze słowem długoterminowe, dlatego bez znaczenia jest okres czasu w którym nastąpiły problemy, istotnym powodem może być zdarzenie które zaważyło o rozpadzie i braku szans na odbudowe relacji jakie łączyły małżonków. Przyczyną rozkładu pożycia małżeńskiego jest ustanie chociażby jednej z trzech więzi duchowej (dotyczy ona uczuć), fizycznej (dotyczy utrzymywania kontaktów seksualnych w małżeństwie) lub gospodarczej (dotyczy prowadzenia gospodarstwa domowego).
Natomiast długotrwały pobyt w szpitalu, wyjazd służbowy czy też w celach zarobkowych nie będzie symptomem rozkładu pożycia więzi fizycznej i gospodarczej, ponieważ może to wynikać ze zgodnych ustaleń albo niezależnych od małżonków okoliczności.
Sąd orzekając rozwód bierze za jego podstawę ustalenie, że między małżonkami nastąpił trwały i zupełny rozkład pożycia małżeńskiego.
Rozkład pożycia jest zupełny, wtedy gdy wszystkie okoliczności sprawy wskazują na to, że małżonków nie łączą już żadne z trzech wspomnianych wyżej więzi. Natomiast jeśli istnieją między małżonkami elementy więzi gospodarczej, a brak jest więzi duchowej i fizycznej, można mówić o rozkładzie, który może mieć charakter trwały.

Istnieją również przypadki w których nawet jednorazowe postępowanie małżonka może być przyczyną trwałego i zupełnego rozkładu pożycia skutkującego rozwodem. Zgodnie z orzeczeniem Sądu Najwyższego dotyczy to takich faktów jak cudzołóstwo i ciężka zniewaga, które nawet gdy zostały dokonane jednorazowo – mogą stać się zawinioną przyczyną trwałego i zupełnego rozkładu pożycia (orzeczenie SN z 24 kwietnia 1951 r., 667/51, OSN 1953, poz. 9).

Zgodnie z przepisami Kodeksu postępowania cywilnego art. 436 i następne. Jeśli Sąd uzna, że istnieją przesłanki dające szanse na powrót małżonków do wspólnego pożycia wówczas może skierować ich na mediację.

Kiedy sąd może odmówić rozwodu?

Kodeks rodzinny i opiekuńczy stanowi o tym, kiedy sąd może odmówić rozwodu.
Art. 56 § 2 i 3 KRO stanowi o tym, kiedy pomimo tego, iż wystąpił zupełny i trwały rozkład pożycia rozwód nie jest dopuszczalny w następujących wypadkach:

  1. jeżeli wskutek niego miałoby ucierpieć dobro wspólnych małoletnich dzieci małżonków albo jeżeli z innych względów orzeczenie rozwodu byłoby sprzeczne z zasadami współżycia społecznego,
  • Sąd może odmówić rozwodu np. gdy istnieje obawa o dobro małoletnich dzieci czy rozwód wpłynie niekorzystnie na ich warunki życiowe i rozwój.
  • Sąd może odmówić rozwodu ze względu na zasady współżycia społecznego ma to miejsce na przykład wtedy gdy, żąda się rozwodu z małżonkiem, który jest chory i wymaga opieki.
  1. jeżeli żąda go małżonek wyłącznie winny rozkładu pożycia, chyba że drugi małżonek wyrazi zgodę na rozwód albo że odmowa jego zgody na rozwód jest w danych okolicznościach sprzeczna z zasadami współżycia społecznego.

Jeśli pozew rozwodowy złoży przez małżonka będący jedynym winnym rozpadu małżeństwa sąd odmówi także zgody na rozwód w tym przypadku.

Jednakże od tej reguły są dwa wyjątki powodujące uzyskanie rozwodu. W pierwszym zgodę na rozwód wyrazi druga strona postępowania nie będąca winną rozpadowi małżeństwa. Drugi mówi, iż sprzeciw na rozwód stronny nie będącej winną degradacji więzi, nie wynika z chęci ratowania małżeństwa, a jest jedynie formą uprzykrzenia życia małżonkowi.

Czy warto walczyć o winę małżonka?

Postępowanie rozwodowe kończy się orzeczeniem sądowym z winny obu stron, winny jednej strony, bądź bez orzekania o winie. Sąd orzekając o winie obu stron, przyjmuje iż jednakowo przyczyniły się do rozpadu małżeństwa, nawet jeśli to jedna ze stron zawiniła więcej względem drugiej, albowiem Kodeks Rodzinny i Opiekuńczy nie przewiduje winy w stopniu większym czy mniejszym. Uznanie winy jednej ze stron przyznaje się małżonkowi przez którego nastąpił rozpad małżeństwa, najczęstszym przypadkiem jest zdrada bądź alkoholizm. Zakończenie  postępowania bez orzekania o winie, może zapaść wyłącznie za zgodą obu stron, gdyby jedna nie wyraziła aprobaty sąd zobowiązany jest do ustalenia strony winnej rozpadu małżeństwa w toku prowadzonej rozprawy. W trakcie postępowania rozwodowego można zmienić decyzję dotyczącą orzekania o winie. Pozytywem rozwodu bez orzekania o winie jest czas trwania procesu, który może zakończyć się już na pierwszej rozprawie o ile strony są zgodne w kwestii dotyczących podziału majątku czy miejsca pobytu wspólnych dzieci. Negatywne skutki rozwodu bez orzekania o winie ponosi strona niewinna rozpadowi małżeństwa w wyniku którego sytuacja materialna uległa znacznemu pogorszeniu, albowiem nie może wnioskować o alimenty na siebie.

Jak udowodnić winę męża/żony?

Winę małżonka w sądzie można udowodnić  za pomocą wszystkich dowodów jakie można było zebrać w sprawie np. dokumentów, zeznań świadków, przesłuchania stron, zdjęć oraz raportów detektywa. Najczęściej występujące w sprawach o rozwód dowody świadczące o winie to:

  • zdjęcia,
  • zeznania świadków (czyli znajomych, rodziny którzy posiadają wiedzę o związku małżonka z osobą trzecią)
  • wydruki korespondencji mailowej męża/żony z kochanką/kochankiem
  • bilingi męża/żony, które potwierdzają utrzymywanie stałych kontaktów z kochanką/kochankiem,

Nie ma konieczności ujawniania treści smsów będących dowodami w formie bilingów telefonicznych, ponieważ wystarczająca jest ich liczba, oraz fakt że kierowane były przez małżonka do osoby płci przeciwnej.
W przypadku raportu detektywa, aby uznać go za pełnoprawny dowód detektyw który śledził współmałżonka powinien stawić się w sądzie jako świadek i potwierdzić ustnymi zeznaniami ustalenia swojego raportu.

CategoryPrawo rodzinne